Είναι προς χρήση τέσσερα παραδοσιακά μονοπάτια πεζοπορίας στη δασική περιοχή του αγροκτήματος Λειβαδίου. Η επιμέλεια καθαρισμού και απομάκρυνσης φερτών υλικών των μονοπατιών έγινε με την καθοδήγηση του έμπειρου ορειβάτη Κλεάνθη Μπουλιώνη σε συνεργασία με μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Λειβαδιωτών. Στη συνέχεια, τα μονοπάτια χαρτογραφήθηκαν ψηφιακά από τον κ. Μπουλιώνη και οι καταγραφές κατατέθηκαν στον Πρόεδρο της Κοινότητας Λειβαδίου και στον Πρόεδρο του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Λειβαδιωτών και στη συνέχεια στο Δασαρχείο Θεσσαλονίκης και στον Δήμο Θέρμης. Οι διαδρομές των μονοπατιών είναι κατάλληλες για υγιή άτομα και παιδιά άνω των 7 ετών συνοδευόμενα από ενηλίκους και προσφέρονται για σχολικές εκδρομές και οικογενειακές αποδράσεις καθώς και για εκδρομές ομάδων και Συλλόγων.
Στα μονοπάτια αυτά διοργανώνονται πεζοπορίες από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και την Κοινότητα Λειβαδίου με την ευκαιρία της διοργάνωσης διαφόρων πολιτιστικών δράσεων, όπως το πανηγύρι της Παναγίας τον Αύγουστο, η γιορτή του καστάνου και η γιορτή του μανιταριού τον Οκτώβριο. Τα μονοπάτια αυτά χρησιμοποιούνται πολύ συχνά από το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Αειφορίας του Δήμου Θέρμης που είναι στο Λειβάδι κατά την υλοποίηση των προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης.
Στη συνέχεια περιγράφονται τα τρία πιο συχνά χρησιμοποιούμενα παραδοσιακά μονοπάτια, ενώ η Κοινότητα Λειβαδίου και ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Λειβαδιωτών ετοιμάζουν και ορισμένα από τα υπόλοιπα παραδοσιακά μονοπάτια του Λειβαδίου που περιγράφονται αδρομερώς στον τουριστικό οδηγό «Το Λειβάδι» δίνοντας προτεραιότητα στο μονοπάτι με την ονομασία «Πιθαρούδι».
1.. Μονοπάτι «Καλογερικό» (Path Kalogeriko)
Το βουνό «Καλογερικό» φέρει αυτή την ονομασία, επειδή παλαιότερα ανήκε στους καλογέρους της παρακείμενης μονής της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας. Παρουσιάζει ενδιαφέρον για τους φυσιολάτρες, τους πεζοπόρους, τους φίλους των μανιταριών και των βοτάνων, τους παρατηρητές πουλιών και τους ανεμοπτεριστές.
Πεζοπορική διαδρομή του μονοπατιού «Καλογερικό».
Αναλυτική περιγραφή της διαδρομής
Διαδρομή: «Λιβάδι (731μ. ύψος) – Καλογερικό (987μ. ύψος)»
Χιλιομετρική απόσταση: 7.300μ.
Υψομετρική ανάβαση: 324μ.
Υψομετρική κατάβαση: 383μ.
Συνολικός χρόνος διαδρομής: 2,5 ώρες (βάδισμα πεζοπορίας)
Νερό: ΝΑΙ
Βαθμός δυσκολίας: «Α», Χαμηλός
Σήμανση: Επαρκής – Υπάρχουν κόκκινα σημάδια και πινακίδες.
Επισήμανση: Η συγκεκριμένη διαδρομή αποτελεί βελτίωση της αντίστοιχης παλαιότερης καταγεγραμμένης διαδρομής.
Αρχή της διαδρομής
1.. Σημείο έναρξης – αναχώρησης:
Ιστορική πηγή «Το Τηγανάκι», εντός του παραδοσιακού οικισμού.
2. Ξενώνες Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Αειφορίας (ΚΕ.Π.Ε.Α.)
3. Στροφή νότια / αριστερά προς «Τσαΐρια»
4. Διασταύρωση με την επαρχιακή οδό προς Γαλάτιστα και Πετροκέρασα.
5. Εξωκλήσι «Άγιος Ραφαήλ» – «Πεύκα». Θέση θέας προς Θερμαϊκό κόλπο, Όλυμπο, Κίσσαβο και Χαλκιδική.
6. Πορεία ανατολική. Έξοδος από το περιαστικό δάσος των πεύκων. Μετά από πορεία 300 μέτρων διασταύρωση με τον χωματόδρομο δεξιά προς Αγία Αναστασία. (1800μ. απόσταση έως εδώ).
7. Μετά από πορεία 200 μέτρων προς Αγία Αναστασία, στροφή αριστερά με κατεύθυνση ΝΑ. Πορεία παράλληλα με την περίφραξη του πρότυπου αγροκτήματος με τις φυτείες οπωροφόρων. Αρχή του μονοπατιού.
8. «Μπέη Πηγάδια»
9. Τέρμα της περίφραξης του αγροκτήματος. Νότια πορεία. Είσοδος στο μονοπάτι. Προσοχή! Σημάδι σε δένδρο οξιάς. Είναι το σημείο όπου γίνεται η διακλάδωση του μονοπατιού σε δυτική και ανατολική πορεία. Προτιμούμε τη δυτική κατεύθυνση ακολουθώντας ανηφορικά το μικρό ρέμα για 300 περίπου μέτρα, χωρίς σημάδια. Δεξιά υπάρχει μεγάλη καστανιά. (Καστανιές Μπασιούρη). Συνεχίζουμε την ανάβαση με πορεία πάντα δυτική, ακολουθώντας το ευδιάκριτο μονοπάτι.
10. Συνεχίζουμε την πορεία στο μονοπάτι για 800 μέτρα στη δυτική δασωμένη πλαγιά του βουνού μέσα σε δάσος δρυός.
11. Υπέρβαση βράχων. Ακολουθούμε πορεία ανηφορική προς ΝΑ μέχρι να συναντήσουμε μικρή ανοικτή έκταση με θαμνώδη βλάστηση. (θέση «Αγκορτσούδες»).
12. Διανύουμε τη μικρή έκταση με τη θαμνώδη βλάστηση μέσα από χορταριασμένο χωράφι με κατεύθυνση ανατολική. Από το κέντρο του χωραφιού ακολουθούμε πορεία ανατολική προς την 1η κορυφή. Κάνουμε μια στάση για ανάπαυλα και φωτογράφιση. Προχωρώντας ανατολικά και ανηφορικά συναντούμε μια γκορτσιά στα δεξιά μας και έναν βράχο στα αριστερά μας. Κάνουμε μικρές στάσεις για αναπνοές.
13. Κορυφή του «Καλογερικού» (987 μ.). Σταυρός στερεωμένος στον βράχο. Ερείπια του εξωκλησιού του Αηλιά. Εξαιρετική θέση πανοραμικής θέας σε εύρος 360 μοιρών προς Θερμαϊκό κόλπο, Πάικο, Πιέρια Όρη, Όλυμπο, Κίσσαβο, Χαλκιδική Χερσόνησο (Κασσάνδρα, Σιθωνία, Χολωμόντας), Βόρεια το Παγγαίο όρος και οι λίμνες Κορώνεια και Βόλβη. (σε περίπτωση ηλιοφάνειας διακρίνεται και η κορυφή του όρους Άθως).
14. Επιστροφή.
Πορεία ανατολική προς «Κερασώνα». Στην αριστερή πλευρά της κατάβασης υπάρχει ένα ευδιάκριτο σημάδι στο βράχο, το οποίο οδηγεί στο δασωμένο μονοπάτι «Αγάπης» με βόρεια κατεύθυνση. (απόσταση 60μ. από το βράχο μέχρι το μονοπάτι «Αγάπης») – (προσοχή των πεζοπόρων σε σήματα που είναι σε κορμούς δέντρων).
15. Δάσος δρυός. Αρχή του μονοπατιού της «Αγάπης». Λέγεται και «Αντάρτικο». Πορεία με βόρεια κατεύθυνση μέχρι τις «Πόρτες».
16. «Πόρτες»: Φυσικό πέτρινο όριο διαχωρισμού δάσους δρυός και δάσους οξιάς. Ακολουθούμε διαρκώς το μονοπάτι αγάπης με βόρεια κατεύθυνση. (προσοχή στις μικρές στροφές 10-15μ.).
17. Διασταύρωση διαδρομής με θέση Μπασιούρη Καστανιές.
18. Ακολουθούμε τον κατηφορικό δρόμο της επιστροφής παράλληλα με το πρότυπο αγρόκτημα μέχρι τη διασταύρωση της Αγίας Αναστασίας. Αφήνουμε πίσω την επαρχιακή οδό προς Γαλάτιστα και Πετροκέρασα και ανηφορίζουμε δεξιά στη θέση θέας «Ράχη» – Αγρόκτημα Μπουλιώνη.
19. Από το αγρόκτημα Μπουλιώνη μπαίνουμε στο «Κουρί» ή το «Μεσοράχωνο». (το υπεραιωνόβιο δάσος δρυός)
20. Στην έξοδο του δάσους συναντάμε τον αγροτικό / δασικό δρόμο που οδηγεί στη θέση «Τσαΐρια». Συνεχίζουμε στον δρόμο αυτόν μέχρι τη θέση «Το Τηγανάκι».
Τέλος της διαδρομής.
«2.. Μονοπάτι Θρησκευτικής Περιήγησης» («Religious Path»)
Το βουνό «Της Παναγιάς το Τσικάρι» φέρει αυτή την ονομασία, επειδή είναι αφιερωμένο στη Θεομήτορα, της οποίας το εξωκλήσι βρίσκεται στους πρόποδες του βουνού. Παρουσιάζει ενδιαφέρον για τους φυσιολάτρες, τους πεζοπόρους, τους κυνηγούς, τους φίλους των μανιταριών και των βοτάνων και τους παρατηρητές πουλιών.
Πεζοπορική διαδρομή θρησκευτικού ενδιαφέροντος: «Λειβάδι – Παναγιάς Τσικάρι» (ύψος 931 μ.) – Εξωκλήσια Παναγίας και Αγίας Παρασκευής – Λειβάδι.
Αναλυτική περιγραφή της διαδρομής
Μήκος διαδρομής: 3.700 μ.
Υψομετρική διαφορά : 163 μ.
Συνολικός χρόνος: 2 – 2,5 ώρες
Βαθμός δυσκολίας: «Α» χαμηλός
Σήμανση: ΝΑΙ
Νερό: NAI
Έναρξη της διαδρομής
Η κεντρική πλατεία του Λειβαδίου. Ξεκινώντας από την πλατεία του χωριού και ακολουθώντας τον επαρχιακό ασφαλτοστρωμένο δρόμο με κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη στα 1.330 μέτρα συναντάμε το εικονοστάσι του Αγ. Χαράλαμπου. Στο σημείο αυτό βρίσκεται η διακλάδωση της οδού προς Γαλάτιστα και Πετροκέρασα. Κατευθυνόμαστε δυτικά βαδίζοντας στον αγροτικό δρόμο προς τον «Ανεμόμυλο».
Κύρια σημεία του μονοπατιού
1.. Αφετηρία του μονοπατιού: Το μονοπάτι ξεκινάει από το εικονοστάσι του Αγίου Χαράλαμπου και προχωράει δεξιά με δυτική κατεύθυνση σε αγροτικό δρόμο.
2. Διακλάδωση: Στην πορεία συναντάμε τη διακλάδωση προς το παλαιό εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής. Ακολουθούμε τον ανηφορικό δρόμο προς τα δεξιά με μικρή κλήση μέχρι την τοποθεσία «Ανεμόμυλος».
3. Ανεμόμυλος: Στην τοποθεσία «Ανεμόμυλος» υπάρχει μια θέση με όμορφη θέα στον Θερμαϊκό κόλπο και τα Πιέρια Όρη. Συνεχίζουμε προς δυτικά και συναντάμε στα αριστερά το εικονοστάσι των Αρχαγγέλων και το μοναστήρι του Αγίου Γενναδίου. Νοτιότερα προς τα αριστερά βρίσκεται και το εξωκλήσι της Αγίας Κυριακής, το οποίο έχει αγίασμα και περιβάλλεται από υπεραινώβιες δρυς.
4. Εικονοστάσι Αρχαγγέλων: Μέχρι εδώ έχουμε διανύσει περίπου 1 χιλιόμετρο σε χωματόδρομο. Συνεχίζουμε πάντα δυτικά σε αγροτικό δρόμο με μικρή ανηφορική κλήση και φτάνουμε στη θέση «Σολάδια». Αριστερά είναι η κορυφή «Αλωνάκι» (ύψους 1000 μ περίπου).
5. Σολάδια: Στα Σολάδια αφήνουμε την αγροτική / δασική οδό και ακολουθούμε τη σήμανση που μας οδηγεί ανατολικά (δεξιά) προς την κορυφή του βουνού (ύψος 931 μ.), το οποίο ονομάζεται «Της Παναγιάς το Τσικάρι», δηλαδή το βουνό της Παναγίας.
6. Κορυφή: Η κορυφή «Της Παναγιάς το Τσικάρι» προσφέρει μοναδική πανοραμική θέση με θέα σε εύρος 360 μοιρών, προς Βορά τις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη και το Παγγαίο όρος, ενώ προς Νότο τον Θερμαϊκό Κόλπο. Μετά την κορυφή κατεβαίνουμε από το ίδιο μονοπάτι και συνεχίζουμε την κατάβαση με βορειοανατολική κατεύθυνση στο μονοπάτι της ΑΝΤΑΝΤ μέχρι την τοποθεσία «Καναβοτόπι».
7. Μονοπάτι της ΑΝΤΑΝΤ: Το μονοπάτι φέρει αυτή την ονομασία, καθόσον είναι κατασκευασμένο από τον γαλλικό στρατό το έτος 1916. Ακολουθούμε το διαμορφωμένο μονοπάτι της ΑΝΤΑΝΤ, στο οποίο διακρίνουμε τμήματα από το παλαιό στρατιωτικό καλντερίμι, και στην πορεία συναντούμε το χωράφι του Κουκουρόζη.
8. «Κουκουρόζη Χωράφι»: Διασχίζουμε το χωράφι του Κουκουρόζη με κατεύθυνση προς τα ανατολικά μέχρι τη θέση «Τσαπουρνίτσα».
9. «Τσαπουρνίτσα»: Όταν φτάσουμε στη θέση «Τσαπουρνίτσα», ακολουθούμε πορεία προς τα δεξιά με νότια κατεύθυνση και μπαίνουμε σε στενό μονοπάτι («γιδόστρατα») που οδηγεί στο εγκαταλειμμένο λατομείο μαρμάρων.
10. Μονοπάτι προς Λατομείο: Το μονοπάτι που οδηγεί στο Λατομείο έχει φυσικά πέτρινα σκαλοπάτια και πολύ καλή σκίαση. Το μονοπάτι ενώνεται με το λατομείο.
11. Λατομείο: Από το Λατομείο συνεχίζουμε νότια πορεία περίπου 400 μέτρα για να φτάσουμε στο Καστανόδασος, τον Καστανώνα.
12. Καστανόδασος: Όταν φτάσουμε στο Καστανόδασος, στρίβουμε αριστερά και παρατηρούμε τις υπεραιωνόβιες καστανιές. Μετά από 100 μέτρα περίπου φτάνουμε στον αγροτικό δρόμο.
13. Αγροτικός Δρόμος: Διανύουμε τον αγροτικό δρόμο με κατεύθυνση ανατολική μέχρι την τοποθεσία «Κερασιές Φιλίππαινας».
14. Κερασιές Φιλίππαινας: Μετά τη θέση «Κερασιές Φιλίππαινας», συναντάμε το μονοπάτι προς την Αγ. Παρασκευή, το οποίο έχει καλή σήμανση.
15. Πορεία προς Αγία Παρασκευή: Προχωρώντας μέσα στο μονοπάτι προς Αγία Παρασκευή περνάμε μέσα από το παλιό Καστανόδασος και φτάνουμε στο εξωκλήσι της Αγ. Παρασκευής.
16. Εξωκλήσι Αγίας Παρασκευής: Από το εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής συνεχίζουμε στο μονοπάτι με βορειοδυτική κατηφορική κατεύθυνση. Διανύουμε ξανά το παλιό Καστανόδασος και στα 200 μέτρα στρίβουμε αριστερά συνεχίζοντας το μονοπάτι προς το εξωκλήσι της Παναγίας.
17: Μετά το Καστανόδασος φτάνουμε στο εξωκλήσι της Παναγίας.
18. Εκκλησία της Παναγίας: Η Εκκλησία είναι πολύ παλαιά, παλαιότερη από τον Άγιο Αθανάσιο και βρίσκεται μέσα σε ένα υπεραιωνόβιο δάσος δρυός, σε χώρο πολύ σκιερό και διαμορφωμένο, ο οποίος προσφέρεται για θρησκευτικές τελετές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Μετά την εκκλησία κατευθυνόμαστε ανατολικά στον αγροτικό δρόμο που διασχίζει την τοποθεσία «Φτέρη».
19. Αγροτικός Δρόμος: Προχωράμε στον αγροτικό δρόμο με κατεύθυνση βορειοανατολική και φτάνουμε στη θέση «Γιουλτζικούδα».
20. «Γιουλτζικούδα»: Η θέση «Γιουλτζικούδα» είναι μια μικρή λεκάνη της «Φτέρης» η οποία συγκεντρώνει τα όμβρια ύδατα. Στη συνέχεια προχωράμε στον αγροτικό δρόμο με ανατολική κατεύθυνση διασχίζοντας την τοποθεσία «Φτέρη» μέχρι τη διακλάδωση του κοινοτικού δρόμου που οδηγεί προς το εξωκλήσι και τον οικισμό του Αγίου Χαράλαμπου.
21. Διακλάδωση προς Λειβάδι: Στη θέση αυτή υπάρχει σήμανση προς Λειβάδι. Κατευθυνόμαστε ανατολικά προς τον οικισμό ακολουθώντας τον κοινοτικό δρόμο που συνδέει το Λειβάδι με το εξωκλήσι και τον οικισμό του Αγίου Χαράλαμπου. Από εκεί προσεγγίζουμε τα πρώτα σπίτια του Λειβαδίου και φθάνουμε την κεντρική πλατεία του χωριού «Τα Πλατάνια».
22. Κεντρική πλατεία του χωριού, «Τα Πλατάνια»: Τέλος διαδρομής.
3.. Μονοπάτι «Πριονούδι». (“Path Prionoudi”)
Το βουνό «Πριονούδι» ή «Τσιούκα» παρουσιάζει ενδιαφέρον για τους φυσιολάτρες, τους πεζοπόρους, τους φίλους των μανιταριών και των βοτάνων καθώς και τους παρατηρητές πουλιών. Το συγκεκριμένο μονοπάτι εξυπηρετούσε και συνεχίζει να εξυπηρετεί τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους, τους μελισσοκόμους, τους κυνηγούς και τους υλοτόμους του Λειβαδίου. Ωστόσο, το μονοπάτι αντενδείκνυται για μηχανόβιους και ποδηλάτες. Το πιο εντυπωσιακά σημεία της διαδρομής είναι η θέση θέας στο σημείο «Ορόσημο» της τοποθεσίας «Πριονούδι» και η κορυφή «Τσιούκα».
Ορεινή διαδρομή στο περιαστικό δάσος στην περιοχή Τσιούκα – Πριονούδι.
Αναλυτική περιγραφή της διαδρομής
Μήκος διαδρομής: 4.620μ.
Διάρκεια: 2 με 2,5 ώρες
Έναρξη διαδρομής από τα 728μ.
Κορυφή Πριονούδι στα 918μ.
Υψομετρική ανάβασης: 240μ.
Υψομετρική κατάβασης: 238μ.
Βαθμός δυσκολίας: «Α» χαμηλός
Σήμανση: ΝΑΙ
Νερό: ΟΧΙ
Κύρια σημεία της διαδρομής
Αφετηρία: Κεντρική πλατεία του Λειβαδίου «Τα Πλατάνια»
1.. Από την κεντρική πλατεία του Λειβαδίου, «Τα Πλατάνια» ακολουθούμε την πλακόστρωτη οδό ανατολικά, η οποία οδηγεί στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου.
2. Στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου ακολουθούμε ανατολική πορεία παράλληλα με τον περίβολο της Εκκλησίας σύμφωνα με την υπάρχουσα σήμανση.
3. Μετά τον περίβολο, σε απόσταση 50 μέτρων, συναντούμε ένα δέντρο γκορτσιάς, μια «αγκορτσούδα», και στρίβουμε δεξιά μπαίνοντας στο μονοπάτι.
4. Στο μονοπάτι ακολουθούμε πορεία ανατολική, όπως δείχνει η σήμανση.
5. Φτάνουμε στη θέση «χωράφι του Γκάγκου».
6. Από τη θέση αυτή στρίβουμε δεξιά με ήπια ανηφορική κατεύθυνση και περνάμε δίπλα από δάσος δρυός μέχρι τη θέση «Ράχη».
7. Στη θέση «Ράχη» παρατηρούμε την όμορφη θέα και από εκεί συνεχίζουμε μέχρι το σημείο «Ορόσημο» της τοποθεσίας «Πριονούδι». Το «ορόσημο» είναι μια τεχνητή υψομετρική στήλη στρατιωτικού ενδιαφέροντος (ύψος 918 μ.). Στο σημείο αυτό η θέα είναι πανοραμική σε εύρος 360 μοιρών και εντυπωσιακή. Εκτείνεται από τον Κίσσαβο, τον Όλυμπο και τα Πιέρια Όρη μέχρι το Πάικο, το Παγγαίο Όρος και τη χερσόνησο της Χαλκιδικής.
8. Από το «Ορόσημο» κατηφορίζουμε ακολουθώντας δυτική κατεύθυνση διασχίζοντας ένα χαμηλό δάσος θάμνων και κέδρων.
9. Κατηφορίζοντας συναντάμε μικρούς πέτρινους βράχους διαμορφωμένους σε φυσικά σκαλοπάτια.
10. Μετά τα βραχάκια, ακολουθώντας πάντα κατηφορική πορεία κατευθυνόμαστε δεξιά. Συνεχίζουμε βαδίζοντας σε απόσταση χιλίων μέτρων περίπου παράλληλα με το εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς υπεραιωνόβιο δάσος δρυός, το οποίο παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον από δασονομικής πλευράς.
11. Στη συνέχεια, ακολουθούμε το μονοπάτι πάνω στη ράχη του βουνού.
12. Φτάνουμε στη θέση «Τσιούκα», στην κορυφή του βουνού, όπου υπάρχει θέση πανοραμικής θέας σε εύρος 360 μοιρών.
13. Μετά τη θέση «Τσιούκα» φθάνουμε στην άκρη ενός αγρού και στρίβουμε αριστερά.
14. Μετά τη στροφή προς τα αριστερά και αφού διανύσουμε απόσταση 120 μέτρων περίπου συναντούμε τον αγροτικό δρόμο.
15. Συνεχίζουμε στον αγροτικό δρόμο και ακολουθώντας πορεία προς τα δεξιά βγαίνουμε στην ασφαλτοστρωμένη επαρχιακή οδό Λειβαδίου – Γαλάτιστας – Πετροκεράσων.
16. Μετά από πορεία 200 περίπου μέτρων στην επαρχιακή οδό, φθάνουμε στη θέση «Μπουλιώνη Ράχη». Από το αγρόκτημα «Μπουλιώνη» ακολουθούμε βόρεια κατηφορική πορεία παράλληλα προς αυτό και στη συνέχεια διασχίζουμε το περιαστικό δάσος δρυός «Κουρί».
17. Συνεχίζουμε την κατηφορική πορεία με βόρεια κατεύθυνση και φθάνουμε στη θέση «Τσαΐρια».
18. Μετά τα «Τσαΐρια» προσεγγίζουμε τα πρώτα σπίτια του οικισμού και στη συνέχεια φθάνουμε στην ταβέρνα «Το Στέκι του «Θέμη».
19. Από «Το Στέκι του «Θέμη» οδεύουμε προς την κεντρική πλατεία του Λειβαδίου «Τα Πλατάνια», όπου είναι το τέλος της διαδρομής.
4. Μονοπάτι «Πιθαρούδι» (Path Pitharoudi)
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΥΛΟΤΟΠΙΑ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΨΟΥΣ (ELEVATION)
ΜΙΝ 364m
ΜΑΧ 788m
ASCENT 681m
DESCENT 526m
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΣΤΑΣΗΣ
DISTANCE 9.3 km
AREA 2 sq Km
ΣΗΜΕΙΑ 98
ΧΡΟΝΟΣ 3 ώρες και 19 λεπτά
ΤΑΧΥΤΗΤΑ 2,8 km/h
Περιγραφή:
Κατηγορία: Ορειβασία
Μήκος διαδρομής: 9,3 km
Υψομετρική διαφορά: ελάχιστο υψόμετρο 364m, μέγιστο υψόμετρο 788m, υψ. Ανάβασης 681m, υψ. Κατάβασης 526m
Βλάστηση: Δρυς, Οξιές, δάσος με Καστανιές, δάσος με Φλαμουριές
Πόσιμο νερό: Ναι
Κατάσταση εδάφους: Χωματόδρομος 1,5 km, Μονοπάτι παραδοσιακό 7,8 km
Δυσκολία: Α
Σήμανση: Υπό κατασκευή (κορδέλες)
Σημεία Διαδρομής
(κομβικά σημεία: θέας, παραδοσιακά, ιστορικά, κτλ.)
| Μ001 ΠΛΑΤΕΙΑ |
| Μ002 ΜΥΛΟΣ ΓΚΔΟΥΝΗ |
| Μ003 ΛΑΤΟΜΕΙΟ |
| Μ005 ΔΕΣΗ ΜΥΛΟΥ |
| Μ008 ΜΥΛΟΣ ΤΖΑΡΟΥ |
| Μ016 ΣΜΙΞΗ ΟΞΑΡΑ |
| Μ026 ΓΥΡΜΕΝΗ ΠΕΤΡΑ |
| Μ027 ΒΡΥΣΗ |
| Μ028 ΚΑΛΥΒΑ |
| Μ029 ΔΑΣΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ |
| Μ031 ΚΟΥΛΟΥΡΝΤΑ ΚΑΛΥΒΕΣ |
| Μ033 ΔΡΟΜΟΣ |
| Μ034 ΔΡΟΜΟΣ |
| Μ042 ΠΛΑΓΙΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ |
| Μ043 ΔΑΣΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΔΡΟΜΟΣ |
| Μ046 ΚΑΓΚΕΛΙΑ |
| Μ055 ΜΥΛΟΣ ΠΑΛΛΑ |
| Μ056 ΒΑΘΡΕΣ |
| Μ057 ΚΑΓΚΕΛΙΑ |
| Μ058 ΜΟΝΟΠΑΤΙ |
| Μ059 ΡΑΧΗ ΚΑΡΥΑ |
| Μ062 ΜΟΝΟΠΑΤΙ |
| Μ065 ΜΟΝΟΠΑΤΙ |
| Μ069 ΠΗΓΑΔΑΚΙΑ ΚΩΣΤΑ |
| Μ071 ΑΠΟΛΙΑΝΑΡΑ |
| Μ074 ΚΑΣΤΑΝΟΔΑΣΟΣ |
| Μ075 ΔΑΣΟΣ ΦΛΑΜΟΥΡΙΑΣ |
| Μ076 ΠΑΛΙΑΜΠΕΛΑ |
| Μ078 ΙΣΙΩΜΑ |
| Μ080 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ |
| Μ081 ΡΕΜΑ |
| Μ083 ΔΑΣΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΕΣ |
| Μ084 ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΠΕΖΟΥΛΕΣ |
| Μ085 ΠΟΤΡΙΣΤΡΑ |
| Μ089 ΟΡΘΟΣΤΑΤΕΣ |
| Μ090 ΔΑΣΙΚΟΣ |
Ιστορική αναδρομή της διαδρομής
Η διαδρομή ξεκινά από την πλατεία του Λειβαδίου. Στη θέση νούμερο Μ002 βρίσκεται ο παραδοσιακός «Μύλος Κουδούνη». Η πορεία συνεχίζει κατηφορικά μέχρι το σημείο Μ055.
Στη θέση νούμερο Μ003 βρίσκεται ένα εγκαταλελειμμένο «Λατομείο».
Στη θέση νούμερο Μ005 βρίσκεται η «Δέση Μύλου» από όπου έπαιρνε νερό ο «Μύλος Τζιαρού» στη θέση Μ008.
Στη θέση νούμερο Μ016 «Σμίξη – Οξάρα» το μονοπάτι περνάει στην απέναντι πλευρά.
Διασχίζοντας το μοναδικού κάλλους τοπίο, στη θέση νούμερο Μ026 συναντάμε τη «Γερμένη Πέτρα», έναν μεγάλο βράχο που στέκεται πλαγίως.
Μέσα στο παλιό μονοπάτι διασώζονται δυο βυζαντινά καλντερίμια που διευκόλυναν τη μετακίνηση των αγροτών, όταν διασταυρώνονταν τα υποζύγιά τους.
Στη θέση νούμερο Μ027 είναι μια «Βρύση» με πόσιμο νερό.
Δεξιά στα 20 μ. στη θέση νούμερο Μ028 είναι μια «Καλύβα» που χρησιμοποιείται από κυνηγούς.
Μετά τη θέση «Καλύβα», προχωρώντας περίπου 120 μ. βόρεια και ανατολικά, μπαίνουμε στο παραδοσιακό μονοπάτι. Συνεχίζουμε για 600 μ. ακόμα και φτάνουμε στη θέση νούμερο Μ029 όπου βρίσκουμε τον «Δασικό δρόμο».
Κινούμαστε ανατολικά πάνω στον δασικό δρόμο και στη θέση νούμερο Μ031 βρίσκουμε τα ερείπια του παραδοσιακού οικισμού με το όνομα «Κουλουρντά Καλύβες».
Συνεχίζουμε δεξιά με ανατολικό προσανατολισμό τον αγροτικό δρόμο στις θέσεις με νούμερα Μ033, Μ034 μέχρι να φτάσουμε στη θέση νούμερο Μ042. Στρίβουμε δεξιά και βαδίζοντας με νότια κατηφορική κατεύθυνση δίπλα από ένα χωράφι φτάνουμε στη θέση ΜΟ43.
Στη θέση νούμερο Μ043 στα δεξιά μας, συναντάμε έναν «Δασεργατικό δρόμο» που βρίσκεται πάνω στο παλιό μονοπάτι και τον ακολουθούμε μέχρι το τέλος του. Στρίβουμε δεξιά και σε 15 μ. βρισκόμαστε στη θέση με νούμερο ΜΟ46 από όπου ξεκινά το σπάνιας ομορφιάς διασωζόμενο παραδοσιακό μονοπάτι «Καγκέλια», που οδηγεί στον «Μύλο του Πάλλα».
Στη θέση νούμερο Μ055 και ΜΟ56 βρίσκεται ο άνω των 300 ετών «Μύλος Πάλλα». Το τοπίο περιβάλλεται από ένα δάσος μοναδικής ομορφιάς και ο επισκέπτης μπορεί να περιηγηθεί στην ευρύτερη περιοχή του μύλου και την καλοκαιρινή περίοδο να βουτήξει στις περίφημες βάθρες (κολυμπήθρες, «βύραγκοι»), που λαξεύτηκαν με φυσική υδάτινη διάβρωση πάνω στο βραχώδες έδαφος.
Στο σημείο αυτό βρισκόμαστε περίπου στη μέση της συνολικής διαδρομής. Η κίνηση συνεχίζεται ανηφορικά και νότια.
Στη θέση νούμερο Μ057 «Καγκέλια» το μονοπάτι συνεχίζει και φτάνει ανηφορικά μέχρι τη θέση Μ058 με ευδιάκριτο μονοπάτι.
Στη θέση νούμερο Μ059 βρίσκεται η τοποθεσία «Καρυά».
Βαδίζουμε πάνω στη χορτο-λειβαδική ράχη έως τη θέση Μ062, όπου ακολουθούμε στη συνέχεια το παραδοσιακό μονοπάτι.
Στη θέση νούμερο Μ065 το μονοπάτι περνά μέσα από ένα δάσος με υπερ-αιωνόβιες καστανιές.
Η διάσχιση της ράχης φτάνει μέχρι τη θέση Μ069, όπου συναντάμε τις φυσικές πηγές «Πηγάδια Κώστα».
Στη θέση νούμερο Μ071 συναντούμε την «Απολιανάρα», ένα μεγάλο ακαλλιέργητο χωράφι.
Συνεχίζουμε σε αγροτικό δρόμο μέχρι τη θέση Μ074 «Καστανόδασο».
Στη θέση νούμερο Μ075 και αριστερά ο επισκέπτης στέκεται με δέος μπροστά σε ένα δάσος φλαμουριάς που το μήνα Μάιο μοσχοβολά όλη η περιοχή. Στο σημείο αυτό η θέα είναι μαγευτική. Φαίνονται ευδιάκριτα τα απέναντι βουνά, Βερτίσκος και Παγγαίο, η λίμνη του Αγίου Βασιλείου, το χωριό Πετροκέρασα, κ.α.
Στη θέση νούμερο Μ076 βρίσκεται η τοποθεσία «Παλιάμπελα», όπου κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας οι κάτοικοι του Λιβαδίου διατηρούσαν τα αμπέλια τους. Επιπλέον, από τη συγκεκριμένη τοποθεσία περνούσαν οι αγωγιάτες που έρχονταν από τα Πετροκέρασα για να πάνε στον «Μύλο του Πάλλα» ή στα κοντινά χωριά του κάμπου, Άγιος Χαράλαμπος, Σαρακήνα, Γερακαρού και των λιμνών του Αγ. Βασιλείου και της Βόλβης. Μια συνήθης διαδρομή ήταν η εξής: ο αγωγιάτης ξεκινούσε το πρωί και πήγαινε από τα «Παλιάμπελα» στον «Μύλο του Πάλλα», άφηνε το σιτάρι του και στη συνέχεια πήγαινε στο γνωστό «Παζάρι» του Ζαγκλιβερίου για να προμηθευτεί τα απαραίτητα. Η επιστροφή γινόταν από την ίδια διαδρομή περνώντας πρώτα από τον «Μύλο του Πάλλα», από όπου έπαιρνε το αλεύρι, και στη συνέχεια επέστρεφε στο χωριό του αυθημερόν (σύνολο διαδρομής 24 χιλ.).
Στη θέση νούμερο Μ078 «Ίσιωμα» ο επισκέπτης μπορεί να δει όλα τα προηγούμενα σημεία της διαδρομής.
Βγαίνοντας από το δασικό δρόμο, στρίβουμε δεξιά και στη θέση νούμερο Μ080 μπαίνουμε στο «Μονοπάτι Βουλγάροι». Το μονοπάτι αυτό εξυπηρετούσε τους κατοίκους του Λειβαδίου σε περιπτώσεις κακοκαιρίας να πηγαίνουν στο «Μύλο του Πάλλα».
Στη θέση νούμερο Μ081 βρίσκεται το «Ρέμα», το οποίο έχει τρεχούμενο νερό.
Στη θέση νούμερο Μ083 μπαίνουμε στο τελευταίο υπεραιωνόβιο καστανόδασο που βρίσκεται στη θέση με την επωνυμία «Βουλγάροι».
Ακολουθώντας το παραδοσιακό μονοπάτι, στη θέση νούμερο Μ084 «Πεζούλες», συναντάμε παλιά κομμάτια υποστήριξης του μονοπατιού.
Στα δεξιά της διαδρομής βλέπουμε παλιούς μπαξέδες με πεζούλες (αναβαθμίδες), οι οποίες συγκρατούσαν το καλλιεργήσιμο έδαφος.
Στη θέση νούμερο Μ085 βρίσκεται η ποτίστρα με το όνομα «Τσιαπατηρούδα».
Κινούμαστε ανηφορικά και ακολουθούμε έναν καινούριο χωματόδρομο, ο οποίος πήρε τη θέση του παλιού παραδοσιακού μονοπατιού, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση των μηχανημάτων στην ποτίστρα.
Στη θέση νούμερο Μ089 αριστερά διακρίνουμε αριστοτεχνικά τοποθετημένες όρθιες πέτρες, που οριοθετούσαν το μονοπάτι και οδηγούσαν τα ανεπιθύμητα νερά σε τεχνητά αυλάκια, έτσι ώστε να προστατευτούν οι καλλιέργειες.
Στη συνέχεια στη θέση με νούμερο Μ090 συναντάμε σημείο τριών κατευθύνσεων. Επιλέγουμε την ευθεία δυτική κατεύθυνση και σε 700 μ. ολοκληρώνουμε τη διαδρομή.
Το συγκεκριμένο παραδοσιακό μονοπάτι ημιονηγών επιτρέπει τη διάσχιση σε όλη την περιοχή όπου εκτείνονται το δάσος με τις καστανιές και το δάσος με τις φλαμουριές.
Να σημειωθεί ότι το σύνολο των στρεμμάτων του Καστανόδασου που διανύουμε σε όλο το μονοπάτι είναι πάνω από 2.000 στρέμματα. Το Καστανόδασο ως το 1970 φυλάσσονταν μέχρι τα μέσα του Οκτώβρη για την ημέρα του «Σάλμα». Ο Κλητήρας (Ντελάλης) ενημέρωνε το χωριό την παραμονή αυτής της ημέρας φωνάζοντας από το μπαλκόνι του κοινοτικού καφενείου: «Ακούτε, η Χώρα! Αύριο θα απολύκουμε τα κάστανα …. π.χ. στα Αμπέλια». Οι κάτοικοι είχαν το δικαίωμα εκείνη την ημέρα να μαζέψουν ελεύθερα με τις οικογένειες τους σε αυτή την περιοχή όσα κάστανα χρειάζονταν και μετά οι αρχές έδιναν την άδεια στους κτηνοτρόφους να αφήσουν τα ζώα τους ελεύθερα για βοσκή στο καστανόδασο.
Η διατήρηση του μονοπατιού οφείλεται στην μέριμνα της οικογένειας Σακαλή. Ο Παύλος Σακαλής και στη συνέχεια ο γιος του Γεώργιος Σακαλής, συνεχίζουν μια παράδοση αιώνων. Αναγνωρίζοντας την εξαιρετικά μεγάλη σημασία του μονοπατιού, φρόντιζαν στο παρελθόν και συνεχίζουν να φροντίζουν ανελλιπώς το συγκεκριμένο μονοπάτι, έτσι ώστε η πρόσβαση, αλλά και η διάβασή του να είναι δυνατή και ασφαλής.
Επισημάνσεις:
1.. Η διαδρομή της επιστροφής, αν ακολουθήσει πορεία από το Σφηντανούδι νότια και ανηφορικά προς Τσιρνούδα, μπορεί να ενωθεί με το μονοπάτι «Τσιούκα – Πριονούδι» και στη συνέχεια να ενωθεί με το μονοπάτι «Καλογερικό» και να επεκταθεί μέχρι την κορυφή του «Καλογερικού», όποτε τα χιλιόμετρα αυξάνονται περίπου στα 40.
2.. Η διαδρομή με επέκταση 2 χιλιομέτρων περίπου μπορεί να συνεχίσει βόρεια προς τον «Μύλο του Καραπολίτη» και μέσα από το Φαράγγι της Σκάλας να τερματίσει στο κέντρο «Πλατανόραμα», στην περιοχή της Κοινότητας Ζαγκλιβερίου.